اثر پیگمالیون
پدیده‌ای که در آن انتظارات یک فرد از رفتار شخص دیگر به عنوان یک پیشگویی خودکفا عمل می‌کند!
اثر پیگمالیون (Pygmalion Effect) به حالتی اطلاق می شود که عملکرد فرد تحت تأثیر انتظارات دیگران قرار می گیرد. به عبارت دیگر، سطح بالاتر انتظارات دیگران از انسان منجر به عملکرد بهتر او می شود. با این حال، اثر پیگمالیون به طور خاص به این مسئله هم اشاره می کند که چگونه انتظاراتمان از دیگران بر نحوه‌ی رفتار ما با آن‌ها تأثیر می گذارد و اینکه این اتفاق هم به نوبه ی خود می تواند به بهبود عملکرد فرد کمک کند.
به عنوان مثال، معلم مدرسه، انتظار دارد یکی از دانش آموزانش، در امتحانات عملکرد خوبی از خود نشان بدهد. این انتظارات رفتار او را با آن دانش آموز، به خاطر اثر پیگمالیون تحت تأثیر قرار می دهد. او ممکن است مدت بیشتری را صرف توضیح یک موضوع برای آن دانش‌آموز خاص بکند، یا در صورت ارائه ی پاسخ نادرست از طرف او، ممکن است بازخورد اصلاحی بیشتری به او ارائه دهد.
در مقابل، بازخورد معلم به پاسخ‌های نادرست ارائه شده توسط دانش‌آموزان دیگر که از آن‌ها انتظارات چندانی ندارد، به مراتب ممکن است کمتر باشد. طبیعتاً در این حالت انتظار می رود که این گروه از دانش‌آموزان راه حل مسائل و پاسخ درست را به خوبی متوجه نشوند. در نتیجه دانش‌آموزانی که از آن‌ها انتظارات بیشتری وجود دارد، در نظر معلم از اهمیت بیشتری برخوردار می شوند و خدمات آموزشی مطلوب تری دریافت می کنند.
نکات کلیدی
- انتظارات ما می تواند بر نحوه‌ی رفتار ما با دیگران تأثیر بگذارد که این مسئله به نوبه ی خود می‌تواند بر انتظارات آن‌ها از خودشان هم تأثیر بگذارد.
- انتظارات پایین از برخی افراد می تواند به این معنا باشد که رفتار ما با آن‌ها نسبت به افرادی که از آن‌ها انتظارات بالاتری داریم، متفاوت است.
- انتظارات سطح پایین یک محیط منفی ایجاد می کند که منجر به عملکرد پایین‌تر فرد می شود. در حالی که انتظارات سطح بالا یک محیط مثبت و دلگرم‌کننده ایجاد می‌کند که منجر به عملکرد بالاتر فرد می شود.
تاریخچه‌ی اثر پیگمالیون
اثر پیگمالیون توسط روبرت روزنتال در طی انجام یکی از مطالعاتش در سال ۱۹۶۴ کشف شد. روزنتال این کشف را به یاد مجسمه اسطوره ای یونانی “پیگمالیون” نام گذاری کرد.
بر اساس افسانه های اساطیری یونان، یک مجسمه‌ساز عاشق مجسمه زنی می‌شود که خودش او را ساخته بود و از شدت علاقه و دلدادگی‌اش به این مجسمه، خدایان به او حیات بخشیدند تا با یکدیگر ازدواج کنند. در واقع این انتظار مجسمه ساز از مجسمه ی آن زن بود که باعث زنده شدن او شد، داستانی که با اثر پیگمالیون همخوانی دارد. در حقیقت مضمون این افسانه این است که انتظارات ما قدرت تغییر واقعیت را دارند.
آزمایش اثر پیگمالیون
در سال ۱۹۶۴، روبرت روزنتال آزمایشی را انجام داد با این فرض که واقعیت می تواند تحت تأثیر انتظارات ما از دیگران به صورت مثبت یا منفی تغییر کند. روزنتال استدلال کرد که چنین انتظاراتی می تواند پیشگویی های خود بسنده ای ایجاد کند که به موجب آن انتظارات منفی منجر به عملکرد منفی فرد می شود و این انتظارات منفی به واسطه ی برخورد منفی دیگران تقویت می شود.
روزنتال آزمایش خود را در یک مدرسه ی ابتدایی در کالیفرنیا انجام داد. هر دانش‌آموز باید در یک آزمون هوش ساختگی شرکت می کرد. پس از امتحان، نمرات آزمون به معلمان اعلام نشد، اما نام تک تک کودکانی که گفته می‌شد “استعدادهای درخشان مدرسه” هستند به آن‌ها اعلام شد.
پس از گذراندن سال تحصیلی، از بچه ها خواسته شد تا دوباره در آزمون شرکت کنند. با اینکه افزایش قابل‌توجهی در موارد آزمودنی وجود داشت، همه دانش آموزان نمره بالاتری کسب کردند. «استعدادهای درخشان مدرسه» هم بیشترین میزان پیشرفت را در بین دیگر دانش‌آموزان داشتند، در حالی که دانش آموزان درجه اول و دوم بیشترین پیشرفت آماری را در نمرات خود نشان دادند.
در نهایت این مطالعه به این نتیجه رسید که انتظارات، یک عامل مؤثر در نتایج تحصیلی دانش آموزان است، به ویژه دانش‌آموزان کم سن و سال و کودک. روزنتال معتقد بود که حتی عوامل ظریفی مانند روحیه یا نگرش معلم می تواند بر دانش آموزان تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، تمایل معلم‌ها به توجه بیشتر به «استعدادهای درخشان مدرسه» بود که باعث برخورد نسبتاً متفاوت با این گروه از دانش‌آموزان شد. در این آزمایش این امر از طریق عواملی مانند توجه بیشتر و ارائه ی بازخورد عمیق تر نمود پیدا کرده بود.
روزنتال بعداً اثر پیگمالیون را به عنوان «پدیده‌ای که در آن انتظارات یک فرد از رفتار شخص دیگر به عنوان یک پیشگویی خودکفا عمل می‌کند» توصیف کرد.
منبع :
Haggbloom, Steven J.; Warnick, Jason E.; Jones, Vinessa K.; Yarbrough, Gary L.; Russell, Tenea M.; Borecky, Chris M.; McGahhey, Reagan; et al. (2002). “The 100 most eminent psychologists of the 20th century”. Review of General Psychology. 6 (2): 139–152.
مترجم : یونس طاوسی
مدیر دپارتمان زبان بزرگسال مجتمع فنی تهران نمایندگی رشت
علی سیفی میگوید:
امیر میگوید:
اشکان مقدم میگوید: